1. jun 2025.
Prepoznatljivim zvukom lokomotive, u nedelju 1. juna na Jevrejskom groblju u Bačkoj Topoli otpočela je komemoracija „Memento”, povodom obeležavanja 81. godišnjice deportacije bačkotopolskih Jevreja u nacističke logore smrti tokom Drugog svetskog rata.
U znak sećanja na više od 400 stradalih Jevreja iz Bačke Topole, čija grobna mesta ne postoje, vence na Zid sećanja položili su njihovi potomci, kao i predstavnici lokalne samouprave, Jevrejske opštine Novi Sad, Jevrejske opštine Subotica, Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine, Udruženja građana „Film-muzej” i Muzeja opštine Bačka Topola.
Molitvu za stradale predvodio je Robert Kovač iz Jevrejske opštine Subotica, koji je u svom govoru podsetio da danas Bačka Topola više nema jevrejsku zajednicu i istakao značaj ovakvih skupova za očuvanje sećanja na žrtve.
– Ono što se dogodilo pre više od osam decenija najsažetije opisuje hebrejska reč „šoa“, što znači katastrofa. To i jeste bila katastrofa – ovi ljudi, čiji su koreni bili ovde, jednostavno su izbrisani. Na brutalan način, za svega nekoliko dana, odvedeni su vozovima u smrt. Ipak, uvek ima onih koji su preživeli, koji svedoče o stradanju – a to znači da život i ljubav ipak nadvladavaju smrt, rekao je Kovač.
Prisutnima se obratila i Aviva Adam, koja je podelila priču o svom pokojnom suprugu, potomku bačkotopolskih Jevreja.
Jedan od najdirljivijih trenutaka bio je govor Lili Satmari, učenice iz Bačke Topole, koja je sa još dve drugarice snimila dokumentarni film o Viktoru Baršiju, nekadašnjem župniku koji je tokom rata spasavao Jevreje. Film će biti prikazan u sklopu predstojeće izložbe u Muzeju opštine Bačka Topola, posvećene ovom humanom čoveku.
Organizaciju ovogodišnje komemoracije „Memento” i ovog puta su zajednički realizovali Udruženje građana Film-muzej i Muzej opštine Bačka Topola.
Izvor: facebook IC/TK
